Çocuklara iyilik yapmayı öğretmek, kibarlık, empati, şefkat gibi özellikler kazandırmak istiyorsanız doğru yoldasınız. Çünkü malesef bugün dünyamızda nezaket ve şefkat eksik. Çocuklara bu özellikleri kazandırmak onların daha iyi bireyler olmasını sağlar. Böylelikle dünya da daha iyi bir yer olur. Yazının devamında bir adet etkinlik bulacaksınız.
1. İyilik Yapmanın Otomatik Olmasını Sağlayın
Nazik, şefkatli, iyi olmak bir karakter özelliği haline gelsin. Karakter özelliği derken nasıl bir şeyden bahsediyoruz?
Örneğin;
- Onun için önemli olan bir şeyini, örneğin az kalmış şekerini paylaşmak
- Zorbalığa uğrayan arkadaşı için ses çıkarmak
Peki nasıl karakter özelliği haline gelecek?
Öncelikle unutmayın ki çocuklar içgüdüsel olarak ebeveynlerini gururlandırmak isterler. Onlara iyilik yapmanın, nezaketin önemli olduğunu söyleyerek başlayabilirsiniz. Daha sonra bir iyilik yaptıklarında, nezaket gösterdiklerinde bunu fark edin ve ifade edin. Örneğin “Bu iyiliği yapmış olman çok önemli” diyebilirsiniz. Başkalarını önemsemenin önemli olduğunu duymaları gerek. Çocuklara iyilik yapmayı öğretmek için yavaş yavaş nezaketle ilgili konuşmaya başlayın. Daha sonra gün içindeki diyaloglarınıza bunu dahil edin. Mesela akşam yemeğinde iyilik yapmak hakkında konuşabilirsiniz.
2. Model Olun ve Empatiyi Öğretin
Çocuklar davranışları yetişkinleri izleyerek öğrenirler. Yani iyilik yapan, nazik, kibar çocuklar yetiştirmek istiyorsanız, öncelikle kendiniz öyle olmalısınız. Onlar için en önemli öğretmen sizlersiniz. Unutmayın sürekli sizi izliyorlar. Bu yüzden iyilik, dürüstlük, adalet, başkalarını önemseme gibi özelliklerle onlara model olmalısınız. Bunun için şunları yapabilirsiniz;
- Başkalarının arkasından kötü konuşmamak
- Garsonlara karşı kibar olmak
- Bağırmamak
- Hayvanlara karşı merhametli olmak
- Dedikodu yapmamak
- Aileden birine yara bandı yapıştırırken yardımcı olmak
- Çocuklara nasıl olduklarını sormak
Çocuklara iyilik yapmayı öğretmek için empatiyi de öğretmek gereklidir. Empati de en iyi gerçek yaşam senaryolarıyla öğrenilir. Bunu da yine gün içindeki sohbetlerinize ya da akşam yemeği sohbetlerinize dahil edin. Bunun için “Ne yapardın?” oyunu oynayabilirsiniz. Örneğin olası senaryolar uydurun ve hep beraber bu durumlarda neler yapılabileceğini konuşun.
- Biri sınıf arkadaşına sataşırsa ne yapardın?
- En yakın arkadaşın bir hayvana zarar verse ne yapardın?
Ayrıca oyun dışında gerçek yaşam durumlarını da öğrenme için fırsat olarak görebilirsiniz.
Örneğin; kardeşler son kalan çikolatayı paylaşmıyor. Biri ağlarken öbürü yiyor. Çocuğunuzun göz hizasına inin ve onunla bu durum hakkında konuşun.
- Kardeşin çikolata yiyemediği için nasıl hissediyor olabilir?
- Üzüldüğünü mü düşünüyorsun?
- Son kalan çikolatayı o yemiş olsaydı sen nasıl hissederdin?
Bu şekilde başkalarının duyguları olduğunu fark edebilir ve davranışlarının başkalarını nasıl etkilediğini düşünmeye başlayabilir. Kibar, iyi çocuklar olmaları için empati çok önemlidir.
3. Çocuklara İyilik Yapma Şansı Verin
Üzerine konuştunuz artık çocuklar yapması gerekeni biliyorlar. Fakat bilmek başka uygulamak başka. Onlara iyilik yapma fırsatı vermeliyiz. Mesela yavaş yavaş ev işlerine yardım ederek başlayabilirler. Sorumluluk almaları önemli. Örneğin yataklarını toplamaları bir başlangıç olabilir ya da onlara “Lütfen”, “Teşekkür ederim.” gibi kibar ifadeleri öğretebilirsiniz. Bu ifadeleri kullandıklarında nasıl hissettiğinizi onlarla paylaşabilirsiniz.
Çocuklar nasıl ki erken kalkmaya alışıyorlar, iyilik yapmaya, kibar olmaya da alışabilirler. Yapacakları iyilik hakkında düşünmelerine fırsat verebilirsiniz. Bunun için bir yol da çeşitli kumbaraları olması olabilir. Biri birikim için, biri harcamak için, biri de vermek için 3 kumbara yapın. Örneğin bu kumbaraları evinizdeki cam kavanozlardan yapabilirsiniz. Kavanozların üzerine özelliklerini yazın. Ne iyilik yapacağına çocuklar kendileri karar versin. Örneğin, ihtiyacı olan birine bağışlamak isteyebilir ya da bir arkadaşına hediye almak isteyebilir. Çocuklar kendi düşünüp karar verdiğinde iyilik yapmayı daha çok içselleştirebilirler.
4. Çocuklarınızın İlgi Alanını Genişletin
Evde nezaketi tanıttıktan sonra artık aile üyeleri ve arkadaşlar dışındaki kişileri de önemsemenin önemli olduğunu öğretin. Örneğin; otobüs şoförü, utangaç bir çocuk, bakkal, diğer ülkelerdeki çocuklar…
Onlara tüm canlıları önemsemenin önemli olduğunu öğretin. Esnaflara, çalışanlara karşı kibar olmayı öğretin.
Bunun için şunları yapabilirsiniz;
- Sevgi evi ve çocuk yuvalarındaki çocuklar için kartlar hazırlamak
- Oyuncakları vermek
- Gönüllü olmak
- Huzurevi ziyareti yapmak ya da kart yollamak
- İyilik taşları hazırlamak (detayları aşağıda)
Pandemi nedeniyle ziyaretler kısıtlı olabilir. Bunun için önceden bilgi almak gerekir. Aynı zamanda her kurumun ortamı aynı olmuyor. Yetişkin birinin önceden görmesi faydalı olacaktır. Çocukları travmatik olabilecek görüntülere maruz bırakmayın. Kart hazırlamak bu dönem için daha uygun görünüyor. Çevrenizde yardım kurumlarında çalışanlar varsa onlara fikir danışmaktan çekinmeyin.
5. İyilik Hakkında Kitaplar Okuyun
Çocuklara eylemlerinin başkalarını etkilediğini ağır olmadan gösteren kitaplar okuyabilirsiniz. Başkalarına yardım etmenin onları iyi hissettirdiğini görmelerini de sağlayacaktır. Herhangi bir kitabı okuduktan sonra çocuğunuzla o hikayenin mesajı hakkında konuşun. Kitaptaki kavramları kendi hayatınıza nasıl uygulayabileceğinizi sorun. Gelen fikirler üzerine kafa yorun. Örneğin; Alison Green’in İyilik adlı kitabını okuyabilirsiniz. Ayrıca Judith Malika Liberman’ın Taş Çorbası kitabı da paylaşmayı öğrenmek için faydalı olabilir.
Etkinlik: İyilik Taşları
Bu etkinlik iyiliği, nezaketi yaymanın, insanlara ilham vermenin bir küçük yolu. Birlikte mahallede bir yerlere saklayabilirsiniz ya da çocuğunuz sevdiklerine hediye edebilir.
Yapılışı
1. Taşları Toplayın
Parklardan, plajlardan toplayabilirsiniz.
2. Taşları Yıkayın
Yıkayın ve kurumasını bekleyin.
3. Taşları Boyayın
İsterseniz beyaz boyayla temel atabilirsiniz ya da direkt taşın üstüne dilediğiniz gibi şekiller çizebilirsiniz. Süslemeleriniz bittikten ve iyice kuruduktan sonra dilediğiniz mesajı yazabilirsiniz. Aşağıda yazabileceğiniz mesaj fikirlerini bulabilirsiniz.
- Sana iyi gelen şeyi yap
- Birinin gülümsemesinin sebebi ol
- Kendini sev
- Güçlü ol
- Hayat bir yolculuktur yarış değil
- Daha fazla gülümse
4. Taşları Dağıtın
İşte en eğlenceli kısma geldik. Taşları saklayın. Parka, plajla, yürüyüş parkuruna, mahalleye, okul bahçesine, lunaparka ya da istediğiniz herhangi bir yere saklayabilirsiniz.
İyilik Fikirleri
İyilik yapma, nezaket, kibarlık alışkanlığı kazandırmanın en iyi yollarından biri düzenli yapmaktır. Bunun için iyilik fikirlerinden oluşan bir takvim oluşturabilirsiniz. Bazı günlere “sen karar ver” yazmayı unutmayın. İşte çocuk ve yetişkinlere yönelik 40 iyilik;
- İyilik taşları yap
- Sıradaki birinin önüne geçmesine izin ver
- Birisi için kapıyı tut
- Harçlığınla bir hayır kurumuna bağış yap
- Kuşları besle
- Restoran çalışanlarına teşekkür et
- Birine şiir yaz
- İhtiyacı olan birine yardım et
- Bir oyuncağını ver
- Herkese gülümse
- Birinin arabasına nezaketli bir not bırak
- Eski kitapları kütüphaneye bağışla
- Çevrimiçi hayvan sahiplen
- Bir sevdiğine mektup yolla
- Biri için çiçek topla
- Lütfen ve teşekkür ederim de
- Odanı sorulmadan temizle
- Seni seviyorum de
- Komik bir hikaye anlat
- Birine kurabiye yap
- Özür dile
- Masayı kur
- Kar küremeye yardım et
- Birine olumlu 3 şey söyle
- Kedi ve köpekleri besle
- Sıcak bir günde limonata dağıt
- Yemekte günün en güzel anını anlat
- Kıyafet bağışla
- İyi bir dinleyici ol
- Bir sarılma kuponu ver
- Çöp topla
- Geri dönüşüm yap
- İleri dönüşüm yap (İleri Dönüşüm Nedir?)
- Biri için resim yap
- Bir arkadaşına kitap ödünç ver
- El yapımı bir hediye yap (Kumbara Yapımı)
- Bir akrabanı ara
- İltifat et
- Ev işlerine yardım et
- Kaldırıma tebeşirle güzel bir mesaj yaz
İyilik yapmak bize de iyi geliyor. Mutlu ediyor ve yaşam doyumumuzu arttırıyor.
Çocuğun Cinsel Gelişimi Ve Eğitimi: Yaygın Davranışlar Neler? Ne Öğretilmeli? Ne Zaman Öğretilmeli?
Helikopter Ebeveynlik Nedir? Ne Yapmalı?
Yazılarımızdan anında haberdar olmak için bizi Instagram’dan takip etmeyi unutmayın! @ikikafabirses
